Autor: Tomasz Rykaczewski
_

Instytucje otoczenia biznesu i ich rola podczas kryzysu gospodarczego

Przymusowy lockdown zmienił oblicze biznesowe większości podmiotów gospodarczych i jego otoczenia. Wszystkie instytucje otoczenia biznesu zostały dotknięte przez te same problemy co pozostałe sektory i branże gospodarki. Pojawiła się konieczność wprowadzenia pracy zdalnej, gruntowne zmiany planów, zaburzona płynność finansowa. Dla każdego biznesu najważniejsze są dwa kluczowe aspekty, czyli  utrzymanie się na rynku oraz maksymalizacja własnej wartości m.in. poprzez osiąganie zysku. W jaki sposób w przypadku IOB-ów, pogodzić utrzymanie swojej pozycji ze statutową misyjnością, która m.in. polega właśnie na aktywnym wspieraniu tych, którzy gospodarczo w dobie pandemii mieli najtrudniej, czyli przedsiębiorców? Kierować się zasadami samozachowawczymi i przede wszystkim zadbać o swoje bezpieczeństwo, czy skupić się na najbardziej potrzebujących?

Pomimo dużej reżimowej niepewności instytucje otoczenia biznesu od początku pandemii prężnie ruszyły ze wsparciem dla swoich interesariuszy oraz motywowały duży biznes do działań w ramach społecznej odpowiedzialności, często samemu będąc w trudnej sytuacji kadrowej i finansowej. Nikt nie miał i nadal nie ma gotowych rozwiązań ani pomysłów jak będzie wyglądać sytuacja za miesiąc ani nawet za tydzień.

W wielu obszarach stawiano na silną współpracę, wymianę informacji i słuchanie potrzeb. Aby skuteczniej skoordynować swoje działania i realnie wpływać na władze centralne i samorządowe w pierwszej połowie marca na pomorzu został uruchomiony sztab kryzysowy pomorskich przedsiębiorców. W skład tego organu weszli przedstawiciele najaktywniejszych pomorskich organizacji i stowarzyszeń gospodarczych, czyli: Pracodawców Pomorza, Pomorska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Loża Gdańska Business Centre Club, Pomorski Związek Pracodawców LEWIATAN, Gdański Klub Biznesu, Regionalna Izba Gospodarcza Pomorza, Kaszubski Związek Pracodawców, Regionalna Izba Przedsiębiorców NORDA, Starogardzki Klub Biznesu – Związek Pracodawców, Wojewódzkie Zrzeszenie Handlu i Usług, Izba Rzemiosła I Przedsiębiorczości Pomorza Środkowego.

Głównym zadaniem tego sztabu było reprezentowanie świata biznesu  i sugerowanie najbardziej optymalnych dla biznesu rozwiązań wypracowanych na podstawie potrzeb samych przedsiębiorców. Wśród tych propozycji pojawiły się m.in.: zawieszenie zakazu handlu w niedzielę, przekazanie do swobodnego dysponowania przez przedsiębiorcę środków zablokowanych na kontach VAT, skrócenie terminu wydawania interpretacji indywidualnych prawa podatkowego, ograniczenie obowiązków administracyjnych, tylko do niezbędnych.

Poza działaniami na szczeblu rządowym OIB-y angażowały się czynnie w lokalne wsparcie doraźne samych przedsiębiorców. Pracodawcy Pomorza zorganizowali m.in. bezpłatną infolinię porad prawnych, konsultacji HR i mediacji. Gdańska Fundacja Przedsiębiorczości uruchomiła program bezpłatnego doradztwa kryzysowego z praktycznie każdego obszaru potrzebnego do funkcjonowania firm na zmienionym rynku, a Klaster Interizon wraz z Turku Business Region zainicjował budowę międzynarodowej sieci współpracy „European ICT Alliance”. Wspólnie połączone siły w zakresie rozwoju biznesu cyfrowego oraz związanych z nim badań miały wspomóc wymianę wiedzy i bieżących informacji pomiędzy członkami klastrów ICT oraz dostarczyć najlepszych rozwiązań do pracy zdalnej. Systematycznie odbywały się spotkania zdalne, dotyczące najważniejszych bieżących problemów biznesu, w których uczestniczyli przedstawiciele Powiatowych Urzędów Pracy, ZUS, PFR.

Instytucje otoczenia biznesu wzięły na siebie duże ryzyko jaki jest wsparcie biznesu w tak trudnym czasie, czego przykładem jest tutaj olbrzymie zadłużenie PFR, świadczenie  usług na rzecz przedsiębiorców oraz konsultowanie zapisów tarcz antykryzysowych, które miały ratować zapadającą się gospodarkę.

Istotnym elementem aktywności IOB-ów jest również inicjowanie wśród swoich interesariuszy działań prospołecznych. Wiele dużych i stabilnych firm mimo trudnej sytuacji własnej wspierało aktywnie m.in. służbę zdrowia oraz lokalne społeczności.

Wśród przykładów takich inicjatyw warto wymienić m.in. uruchomienie produkcji respiratorów przez firmę GZT Telkom-Telmor przy wsparciu networkingowym Klastra Interizon lub też firmę Pirxon S.A., która przygotowała aplikację Pirxon Celt (Covid Evidence Lab Tests), wspierającą gdański Sanepid w zlecaniu oraz ewidencjonowaniu wyników testów na koronawirusa. Projekt ten ma charakter non profit, autor przewiduje darmowe przekazanie licencji, a twórcy mają nadzieję, że już wkrótce ich rozwiązanie będzie używane przez wszystkie Sanepidy w kraju.

Z inicjatywy Macieja Grabskiego – prezesa Olivia Business Centre oraz członka Pracodawców Pomorza – został postawiony pierwszy punkt badań przesiewowych w Gdańsku. Członkowie Pracodawców Pomorza wzięli również udział w akcji: „Posiłek za wysiłek”, w ramach której sfinansowali restauracjom koszt produktów wykorzystywanych do poczęstunków dla medyków. To tylko kilka przykładów szczytnych działań biznesu na rzecz dobra wspólnego oraz walki z pandemią.

Dla szeroko pojętego biznesu kluczowy będzie następny rok. Wiele instytucji  będzie zmuszone do  utrzymania ryzykownego zarządzania kryzysowego oraz borykać się będzie z dalszymi problemami przy utrzymaniu płynności finansowej. Kończy się obecna perspektywa unijna, a uruchomienie środków z kolejnej potrwa przynajmniej pół roku, środków może nie starczyć dla wszystkich. Ponad to instytucje publiczne, już obecnie mocno zadłużone, będą dysponowały mniejszymi budżetami, a to z kolei może ograniczyć wsparcie przedsiębiorczości. Firmy prywatne w obliczu tak dużej niepewności gospodarczej również będą szukały oszczędności i skupiały się na utrzymaniu własnej pozycji. Nadal nie wiadomo też jak będzie wyglądała sytuacja związana z samą pandemią i strachem społecznym, który głównie paraliżuje gospodarkę. Pasów nie wolno jeszcze odpinać, czeka nas kolejny czas pełen wyzwań.